Yerkürenin derinliklerinde yüksek basınç ve yüksek sıcaklığın, atomları ve elektronları birbirleriyle çok farklı etkileşime girebilecekleri ortam oluşturduğunu ortaya çıkaran Amerikalı araştırmacılar, yeni deneyler ve süper bilgisayar hesaplamalarıyla demiroksitin (FeO), Dünya’nın derinliklerindeki koşullar nedeniyle değişime uğradığını gördü.
Demiroksiti Dünya’nın derinliklerindeki koşulların benzerine tabi tutan biliminsanları, demiroksit bileşiğinin, çekirdekle mantonun buluştuğu noktanın koşulları olan atmosferik basıncın 1,4 milyon katı ve 2 bin 200 santigrat derecedeki elektrik iletkenliğini inceledi.
Bileşiğin bu aşırı koşullar altında yapısal, kimyasal, elektronik ve başka değişikliklere maruz kaldığını gören biliminsanları, önceden düşünülenin aksine demiroksitin atmosfer basıncının 690 bin katı basınç ve 1650 santigrat derece sıcaklıkta elektrik iletmeyen yalıtkandan, yüksek derecede iletken hale geçtiğini ortaya çıkardı. Araştırmacılar, demiroksitin bu sırada yapısını değiştirmediğini belirtti.
Önceki araştırmaların FeO’nun bu değişim sırasında kristal yapısını değiştirdiğini varsaydığına değinen araştırmacılar, bu çalışmalarında demiroksitin sıcaklık ve basınca bağlı olarak bir yalıtkan ya da bir metal olabileceği sonucuna vardıklarını vurguladı.
Buluşu yapan Carnegie Enstitüsü’nden biliminsanları, Dünya’nın kabuğunda (manto) en çok bulunan ikinci mineralin demir bileşiği olduğunu belirterek, Physical Review Letters dergisinde yayımlayacakları bu bulguların, Dünya’nın derinliklerindeki dinamikleri ve yerküreyi zararlı kozmik ışınlardan koruyan manyetik alanın davranışını anlamada yeni fırsatlar sunacağının altını çizdi.